Placement Programme to program staży zawodowych czynnych zawodowo członków IPA realizowany w ramach Międzynarodowego Stowarzyszenia Policji /IPA/, na mocy dwustronnych porozumień międzynarodowych. W jego ramach delegowani służbowo funkcjonariusze Polskiej Policji i Straży Granicznej mają możliwość zapoznania się ze specyfiką służby oraz uregulowaniami prawnymi obowiązującymi w kraju do którego zostali skierowani. Członkowie Sekcji Polskiej IPA uczestniczą w Placement Programme od roku 2008.
Jako pierwszy członek Regionu IPA Kraków miałem możliwość odbycia stażu zawodowego na mocy porozumienia podpisanego przez sekcje: Polską i Niemiecką. W jego ramach w dniach od 16 do 28 września 2012 roku przebywałem w liczącej ok. 40 tys. mieszkańców miejscowości Bensheim . Wizyta ta była pierwszą z dwóch części wymiany stażowej „Placement Programme” , część druga z udziałem mojego niemieckiego partnera Oliviera Kummerle, odbędzie się w miesiącu listopadzie 2012 roku. Staż odbywałem w Komisariacie Policji w miejscowości Bensheim i innych przyległych jednostkach.
W niedzielny poranek 16 września 2012 r. po pokonaniu ponad 1.000 km, jakie dzielą Kraków od Bensheim spotkałem się z moim niemieckim opiekunem Olivierem Kummerle, pod którego opieką dotarłem do miejsca zakwaterowania, czyli jego rodzinnego domu w Weinheim.
Pierwszy „roboczy” dzień pobytu przebiegał pod znakiem zapoznania z programem stażu, omówieniu struktury organizacyjnej komisariatu w Bensheim, zadań i problematyki związanych z codzienną pracą w regionie oraz prezentacji bazy lokalowej, wyposażenia i sprzętu którym posługują się miejscowi policjanci.
Plan mojego pobytu, oprócz typowo policyjnej pracy obejmował również wizyty w innych jednostkach organizacyjnych policji oraz administracji państwowej regionu Południowa Hesja. M.in. podczas spotkania z Burmistrzem Bensheim – Panem Herrmannem Torstenem poruszyliśmy kwestie dotyczące współpracy Urzędu Miasta z Policją w zakresie wymiany informacji o problemach związanych z bezpieczeństwem publicznym czy zabezpieczaniem imprez. Z vice Prezydentem Policji Regionu Południowa Hesja – Panem Uwe Brunnengräberem z Polizeiprasidium w Darmstadt (gdzie mieści się szefostwo policji dla regionu południowa Hesja) wymieniliśmy poglądy na tematy ogólnego funkcjonowania Policji, a także szczegółów dotyczących pełnienia codziennej służby w obu państwach.
Kolejny dzień mojego stażu spędziłem na posterunku wodnym – Wasserschutzpolizei w leżącej nad Renem miejscowości Gernsheim. Po zapoznaniu z zasadami funkcjonowania Policji Wodnej przystąpiliśmy do wykonania wyznaczonych zadań. W trakcie wspólnego patrolu miałem okazję sterować 30-tonową łodzią policyjną.
Moje nowe doświadczenia zawodowe związane są z pobytem na międzynarodowym lotnisku we Frankfurcie, na terenie którego pełnią służbę funkcjonariusze policji państwowej tzw. Bundes Polizei. Pod opieką jednego z nich odbyłem wycieczkę po płycie lotniska oraz budynkach infrastruktury lotniskowej. Pobyt w jednym z największych europejskich portów lotniczych dostarczył mi wiedzy związanej z funkcjonowaniem lotniska, systemów jego ochrony, sposobów postępowania z osobami przyjezdnymi, metod wydalania osób niepożądanych, postępowania z osobami starającymi się o azyl oraz zasad funkcjonowania policji.
W trakcie wizyt i pełnionych służb w kilku jednostkach miałem okazję zobaczyć jak działają wchodzące w ich strukturę komórki organizacyjne m.in. patrolowo-interwencyjne, drogówki. M.in. w miejscowości Lorch miałem okazję poznać funkcjonowanie policji autostradowej. Koledzy z Lorch zapoznali mnie ze strukturą organizacyjną swojej jednostki – specjalistycznych komórek: z wideorejestratorami, kompleksowej kontroli pojazdów (szczególnie pod kątem osób poszukiwanych, narkotyków, przewożonych w nich rzeczy czy wykrywaniem nietrzeźwych kierujących) czy komórki zajmującej się ochroną środowiska. Zapoznałem się również z funkcjonowaniem specjalistycznej jednostki autostradowej wykorzystywanej do kontroli transportu drogowego (odpowiednik polskiego ITD) oraz komórki zajmującej się profilaktyką w szkołach.
Wiele ciekawych doświadczeń i obserwacji związanych jest ze zwiedzaniem więzienia w Weiterstadt. Jest to nowoczesny doskonale wyposażony obiekt, m.in. w pełnowymiarowy basen pływacki, halę sportową, siłownię czy kaplicę. Ciekawostkę stanowi fakt, że na jednego nieuzbrojonego strażnika przypada około 60 więźniów, a mimo to nie dochodzi tam do żadnych nieprzyjemnych incydentów. Więźniowie zdają sobie sprawę z tego, że mogą korzystać z udogodnień oraz względnej swobody (chociażby możliwości przechodzenia z siłowni na halę sportową itd.), ale nie mogą zawieść zaufania co do poprawnego zachowania.
Dodać należy, że w czasie realizacji zadań Placement Programme występujemy we własnym umundurowaniu służbowym. Ponieważ jesteśmy tylko obserwatorami nie dysponujemy środkami przymusu bezpośredniego. W związku z tym, że występowałem w mundurze na pierwszy rzut oka nie wyróżniałem się spośród pozostałych członków patrolu. Czasami, a nawet bardzo często dochodziło do sytuacji w której Niemcy dopiero po dłuższej chwili orientowali się, że mają do czynienia z policjantem zza granicy. Nawet spotkani przypadkowo Polacy rozpoznawali polski mundur dopiero po pewnym czasie.
Ostatni dzień stażu stanowił okazję do jego podsumowania, pożegnalnych rozmów z gospodarzami. W okresie dwóch tygodni poznałem strukturę lokalnej policji, system organizacji pracy zarówno na posterunku jak również w codziennej służbie patrolowej. Obserwowałem, jak policjanci podejmują interwencje, w jaki sposób prowadzą kontrole oraz na co zwracają szczególną uwagę. Poznawałem taktykę, techniki i metody stosowane przez nich w służbie. Po obserwacji i porównaniu problemów z jakimi na co dzień spotykają się policjanci w Niemczech doszliśmy wspólnie do wniosku, że w każdym miejscu na świecie niezależnie od kraju w jakim się znajdujemy ludzkie problemy są takie same, co skutkuje powstaniem bardzo zbliżonych problemowych sytuacji, którym my jako policjanci musimy przeciwdziałać.
Mój zagraniczny staż nie był wyłącznie związany z obserwacją pracy tamtejszej Policji i wymianą doświadczeń zawodowych. W czasie wolnym od służby nie zabrakło też kulturalnych atrakcji – zwiedziłem malownicze okoliczne miasteczka i miasta m.in. Wiesbaden (w którym mieszczą się główne siedziby Federalnej Policji Kryminalnej Niemiec i Federalnego Urzędu Statystycznego Niemiec), Heidelberg (miasto licznych festiwali i targów w którym istnieje najstarszy niemiecki uniwersytet), a także kilka zamków i fortec słynnych w tym regionie. Ogromnej gościnności niemieckich kolegów zawdzięczam możliwość degustacji wielu regionalnych potraw, a ponieważ mój pobyt w Niemczech zbiegł się z popularnym festynem „Oktoberfest”, miałem także okazję spróbować wyrobów lokalnych browarów.
Choć na początku miałem pewne obawy związane z wyjazdem – jechałem sam w nieznane, nie wiedziałem z jakim przyjęciem mojej osoby mogę się liczyć, z perspektywy czasu oceniam ten wyjazd jako bardzo udany. Mogę śmiało stwierdzić, że staż jaki miałem okazję odbyć w ramach Placement Programme to coś znacznie więcej niż szansa na wymianę doświadczeń zawodowych. Program stwarza również możliwość poznania tradycji, kultury i zwyczajów mieszkańców kraju do którego przebywamy, zawarcia nowych znajomości i przyjaźni, poznania wielu ciekawych ludzi. Należy również dodać, że moja znajomość języka angielskiego wzbogacona została o słownictwo zawodowe – policyjne.
Jeżeli nadarzyłaby się okazja kolejnego tego typu wyjazdu, nie zastanawiałbym się ani chwili, gdyż naprawdę warto wziąć udział w takim przedsięwzięciu.

st. sierż. Tomasz Wójtowicz
WRD KMP Kraków